Obecność tych cudownych owadów fascynuje dorosłych oraz sprawia radość dzieciom. Co zrobić, by nasz ogród lub balkon stał się schronieniem dla motyli?
Kwiaty i motyle to symbol piękna, doskonałej formy, delikatności i nietrwałości. Fascynacja, z jaką obserwuje się te przebogate i tajemnicze światy, zachwyca za każdym razem z taka samą siłą. Zazwyczaj spotykają się ze sobą, tworząc idealną harmonię. Osobno piękne, razem jeszcze piękniejsze.
Trudno wyobrazić sobie miejsce pełne kolorowych i pachnących kwiatów bez obecności motyli. Owady te obok ptaków to najmilej widziani ogrodowi goście. Występowanie motyli w ogrodzie jest pożądane nie tylko ze względów estetycznych, świadczy także o jego walorach ekologicznych i ograniczeniu stosowania chemicznych środków ochrony roślin.
- Cud natury
Ta grupa owadów zachwyca pięknym wybarwieniem, stając na czele kolorowych znakomitości w świecie fauny. Piękno motylich skrzydeł to uczta dla ludzkiego oka. Prawdziwy cud natury. Są delikatne i jednocześnie zdumiewająco mocne. Bogactwo barw i rysunku sprawia, że nie tylko samiec danego gatunku może się różnić od samicy, ale nawet pokolenie wiosenne od letniego. Podziwianie tych stworzeń w miejskiej dżungli graniczy jednak z cudem. Nie znaczy to, że trudno je zwabić ? wręcz przeciwnie. W poszukiwaniu nektaru kwiatowego miejskie i podmiejskie ogrody odwiedza codziennie kilkanaście gatunków motyli dziennych. Przylecą one do miejsc zacisznych i nasłonecznionych, obfitych w takie gatunki kwiatów, jak dalie, cynie czy chryzantemy.
- Jak zwabić motyla
W ogrodzie lub na balkonie należy
sadzić różnorodne gatunki roślin zielnych, krzewinek i krzewów, które zwrócą uwagę motyli. Dzięki długim ssawkom mogą one wybierać nektar i wodę z trudno dostępnych miejsc, takich jak maleńkie lub trąbkowate kwiatostany nieosiągalne dla innych owadów. Niezawodna budleja Dawida (Buddleya davidii), zwana nie bez przyczyny ?motylim krzewem?, w słoneczne dni jest wręcz oblepiona łuskoskrzydłymi gośćmi. Po przekwitnięciu budlei pięknymi, bogatymi w nektar bylinami kwitnącymi aż do jesieni kusić będą jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) oraz rozchodnik okazały (Sedum spectabile), które dostarczą owadom pyłku i spadzi. Innymi ochoczo odwiedzanymi przez motyle roślinami z grupy krzewów są wiosenne lilaki i róże, a także krzewy jeżyn i malin.
Z grupy bylin na uwagę zasługują jesienne astry, macierzanki, floksy, chabry, lebiodki, kocimiętki czy uprawiane w ogrodach ziołowych lawenda i mięta.
Miododajne rośliny przyciągną do ogrodu różne gatunki rusałek, m.in. admirały, osetniki, ceiki i pokrzywniki.
Należy pamiętać, aby dobory gatunkowe w ogrodach były planowane z zachowaniem zmienności sezonowej, a apogeum kwitnienia osiągały od wczesnej wiosny do późnego lata. Wtedy motyle odznaczają się największą aktywnością. Pora roku będzie determinowała pojawianie się poszczególnych gatunków motyli, choć niektóre z nich będą występowały w kilku pokoleniach przez cały sezon.
- Dla cytrynków
Jak dla większości owadów, również dla motyli najlepszym i najbardziej atrakcyjnym pożywieniem są gatunki roślin rodzimych i dziko rosnących. To one zapewniają warunki do przebycia pełnego cyklu rozwojowego. Zastąpienie kilku odmian uprawnych roślinami dzikimi, których kwiaty wytwarzają nektar, sprawi, że z roku na rok liczba motyli będzie wzrastała. Kilka dzikich krzewów przeznaczonych tylko na żer dla larw sprawi, że gąsienice nie ogołocą ich całkowicie.
Zakątki z pokrzywami są miejscem żerowania większości najpiękniejszych larw motyli ogrodowych, a przestrzenie pod gęstymi krzewami czy żywopłotami zapewnią schronienie i dostarczą pożywienia gąsienicom motyli z rodziny rusałkowatych. Niezastąpione w ogrodzie pełnym motyli są zielone ściany roślinności, czyli pergole, trejaże i ściany gęsto obsadzone kwitnącymi pnączami, np. wiciokrzewem pomorskim (Lonicera caprifolium), glicynią chińską (Wisteria floribunda) czy kolorowymi powojnikami (Clematis sp.). Staną się one miejscem zimowania cytrynków oraz wyśmienitą kryjówką dla innych gatunków.
Aby podziwiać urodę motyli, warto pamiętać, by nie umieszczać budek i karmników dla ptaków w pobliżu roślin atrakcyjnych dla owadów, ponieważ mogą one stać się ich łupem.
- Na ratunek paziom
W Polsce występuje 160 gatunków motyli dziennych. Należą one do najbardziej zaawansowanych ewolucyjnie owadów. Najbardziej popularne i znane są motyle należące m.in. do grup bielinkowatych, w tym bielinek kapustnik czy listkowiec cytrynek, paziowatych (np. paź królowej), modraszkowatych (modraszek adonis, modraszek wieszczek) i rusałkowatych – rusałka admirał, rusałka pokrzywnik, dostojka malinowiec, rusałka pawik. Coraz więcej gatunków jest objętych ochroną, ponieważ z roku na rok ich liczba drastycznie spada. Przyczyną wymierania motyli jest stosowanie dużej ilości herbicydów oraz zanieczyszczone środowisko.
Żyją krótko. Niektóre kilka dni, inne do prawie roku. Warto pamiętać, że jeśli chcemy aby w naszym ogrodzie gościły motyle, musimy stosować ekologiczne preparaty ochrony roślin oraz zapewnić możliwie jak najlepsze warunki do bytowania tych najpiękniejszych z owadów.
Autorka: mgr. inż. Nina Klejnowska
Architekt krajobrazu, projektantka ogrodów, miłośniczka przyrody ożywionej i nieożywionej. Na co dzień współwłaścicielka pracowni architektury krajobrazu Garden & Pleasure
www.gardenandpleasure.pl