Flygskam, flight shaming. Wstyd, że się poleciało samolotem. Od kilku lat się o nim mówi, choć w polskim społeczeństwie – ponoć w przeciwieństwie do szwedzkiego (nie wiem, nie znam, podobno bardziej świadomego ekologicznie) – jeszcze niezbyt częsty.
Przyznaję się, ja też raz w roku lubię odlecieć z Polski, ale już zaczynam się tego wstydzić. Na razie jeszcze próbuję racjonalizować.
Mówię sobie, że oszczędzam tyle śladu węglowego, unikając zakupów zbędnych rzeczy (szybki quiz: a co jest niezbędne?), nie używając produktów odzwierzęcych itd., że sumie powinno wyjść na zero… W dodatku nie bywam tam, gdzie turystyka wiąże się z nadmierną eksploatacją przyrody i wyzyskiem miejscowych, więc ta odrobina przyjemności co jakiś czas to nie grzech…
Pewnie się mylę i pewnego dnia ta prawda objawi mi się w całej okazałości – tak jak dawno temu stało się to w sprawie mięsa, a potem reszty produktów odzwierzęcych.
Nie wiem, czy już jest na to nazwa, ale silniejszy wstyd odczuwam z innego powodu: lubię, kiedy jest gorąco. Przynajmniej latem. A mówiąc: „gorąco”, nie mam na myśli 24 st. C. I nie lubię, kiedy pada. Mówię sobie: to dobrze, deszcz jest potrzebny, niech leje! Naprawdę jednak wcale mi się to nie podoba. I tego właśnie się wstydzę. Że nie lubię tego, co jest dobre.
Podejrzewam, że nie jestem w tym sam. Że wielu z Was ma podobnie. I myślę, że sam wstyd jest w sumie dobry, bo może być początkiem zmiany (zgoda, w przypadku temperatury i opadów nie przełoży się na spektakularne efekty, ale może wpłynąć na styl życia, np. na rezygnację z samolotów). Chyba nie jestem jedynym rozdartym między poczuciem obowiązku a potrzebą przyjemności.
Próbuję niezdarnie powiedzieć, że nie musimy być idealni. Ale powinniśmy próbować. A czas, w którym testowanie naszych możliwości w tej sprawie sięga zenitu, właśnie się zaczął. Dobrych wakacji w zgodzie z samym(-ą) sobą życzę!
- Tekst: Maciej Weryński
- Tekst ukazał się w numerze 7-8/2023 Magayznu VEGE