Część zwierząt, w tym wszystkie ssaki i ptaki, odznaczają się taką samą świadomością jak ludzie ? piszą wybitni naukowcy w deklaracji podpisanej na Uniwersytecie Cambridge.
Coraz więcej danych naukowych świadczy o tym, że zwierzęta nie są bynajmniej “maszynami”, jak w XVII w. uważał Kartezjusz, ale posiadają świadomość. Wybitni naukowcy, w tym Stephen Hawking, ale również neurobiolodzy, neurofarmakolodzy i specjaliści od nauk poznawczych, podpisali niedawno “The Cambridge Declaration on Consciousness”, w której podkreślają, że lista zwierząt odznaczających się świadomością równą ludzkiej obejmuje wszystkie ssaki, ptaki, a nawet głowonogi.
“Jak się wydaje, brak kory mózgu nie pozbawia organizmu możliwości doświadczania stanów emocjonalnych” ? piszą naukowcy. Jak dodają, istnieją świadectwa, które wskazują, że zwierzęta posiadają neuroanatomiczne, neurochemiczne i neurofizjologiczne podłoże świadomych stanów wraz z możliwością przejawiania umyślnych zachowań. Co za tym idzie, ludzie nie są jedynymi zwierzętami, które posiadają neurologiczne podłoże generujące świadomość.
Uczeni podkreślają, że badania naukowe nad świadomością odznaczają się obecnie dużą dynamiką. Pojawiły się nowe metody i dane, które zmuszają do przewartościowania dotychczasowych założeń. W badaniach nad zwierzęcym mózgiem można obecnie precyzyjnie “wyłączać” pewne obszary, w celu oceny, na ile mają one wpływ na procesy poznawcze.
Zdaniem badaczy, neuronalne podłoże emocji nie ogranicza się wyłącznie do kory mózgowej, ale przejawia się również na poziomie podkorowym. Można to badać poprzez sztuczne pobudzanie tych samych obszarów mózgu, co sprawia, że u ludzi i u zwierząt pojawiają się analogiczne zachowania i stany uczuciowe.
Co więcej, struktury neuronalne odpowiedzialne za czuwanie, sen, podejmowanie decyzji prawdopodobnie ukształtowały się bardzo wcześnie w procesie ewolucji, nawet na etapie bezkręgowców, ponieważ można je zaobserwować u owadów czy głowonogów.
Z kolei ptaki reprezentują przypadek równoległej ewolucji świadomości. Przykład poziomu świadomości u ptaków zbliżony do poziomu ludzkiego, można dostrzec u afrykańskiej papugi żako. Mózgowe sieci emocjonalne i mikroobwody poznawcze u ssaków i ptaków wydają się w świetle najnowszych badań znacznie bardziej podobne do siebie niż wcześniej przypuszczano.
Ponadto, niektóre gatunki ptaków, np. zeberki, mają podobnie przebiegający sen jak ssaki, włącznie z fazą REM. Z kolei sroki rozpoznają własne odbicia podobnie jak ludzie, wielkie małpy, delfiny czy słonie.
Deklarację podpisano podczas konferencji upamiętniającej wkład wybitnego uczonego Francisa Cricka w badania mózgu (Francis Crick Memorial Conference on Consciousness in Human and non-Human Animals), która odbyła się w lipcu na University of Cambridge w Wielkiej Brytanii.
Pełny tekst deklaracji dostępny jest pod adresem: fcmconference.org/img/CambridgeDeclarationOnConsciousness.pdf
źródło: PAP